مولی امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیهما السلام:
العَفوُ یُفسِدُ مِنَ اللَّئیمِ بِقَدرِ إصلاحِهِ مِنَ الکَریمِ.
گذشت، به همان اندازه که شخص بزرگوار را اصلاح میکند، شخص فرومایه و پست را فاسدتر میگرداند.
کنز الفوائد (کراکجی): ج۲، ص ۱۸۲
پ.ن: در روایات صفات مختلفی برای شخص لئیم و پست که عفو و گذشت بیشتر او را به تباهی و فساد میکشاند بیان شده، از جمله:
1) اهل انجام کارهای ناشایست است، آن هم به صورت علنی و بدون هیچ شرم و حیایی. (کنز العمال (متقی هندی): ص۶۸۱)
2) نه تنها خودش حاضر نیست برای کمک به نیازمندان واقعی پولی خرج کند، بلکه حتی دیگران را هم از این کار منع می کند و دوست ندارد دیگران هم برای نیازمندان واقعی پولی خرج کنند! هم خودش بخیل است و هم دیگران را از سخاوتمند بودن منع میکند! (بحار الانوار (علامه مجلسی): ج۱۸، ص۳۵۶)
3) به زنان اهانت میکند و آنها را تحقیر مینماید. (کنز العمّال (متقی هندی): ج16، ص 371)
4) به زیر دست خود زور میگویند و در مقابل بالا دست خود خوار و زبون هستند. (الکافی (ثقة الاسلام کلینی): ج۲؛ ص۲۳۲)
5) اهل فریب دادن و گول زدن مردم هستند. (امالی (شیخ طوسی): ح۴۶۲)
اون موارد 3 و 4 واقعاً تأمّلبرانگیز هستند...!!!
خلاصه اگر در رابطه گذشت کردید و در طرف مقابلتان اثر مطلوب نگذاشت که هیچ، او را در رفتار نادرستش جریتر کرد، بدانید که طرف مقابلتان اولاً انسانی بزرگوار نیست، در ثانی انسانی پست و لئیم است و ثالثاً هم دوست مناسبی نیست!
مولی امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیهما السلام:
إیّاکَ أن تُکرِّرَ العَتبَ؛ فإنّ ذلکَ یُغری بالذَّنبِ، و یُهَوِّنُ العَتبَ.
از سرزنش کردنهاى مکرّر بپرهیز؛ زیرا اینکار [شخص مقابل را] بر تکرار خطاهایش جرى مىکند و عتاب را بىتأثیر مىسازد.
غرر الحکم (تمیمی آمدی): ج۱، ص۲۵۹
پ.ن: یعنی انسان بر اثر سرزنش مکرّر دچار لجاجت میشود!
مولی امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیهما السلام:
الجُودُ مِن غیرِ خَوفٍ و لا رَجاءِ مُکافاةٍ حَقیقةُ الجُودِ.
بخشش واقعی بخششى است که نه از روى ترس [یا خجالت و یا رودربایستی] باشد و نه به امید تلافى [و توقع جبران].
غرر الحکم (تمیمی آمدی): ج۱، ص۱۱۶
پ.ن: یعنی تا وقتی انسان، بخشش یا دیگر کارهای خیر خود را از روی ترس یا طمع انجام میدهد، کاری دارای ارزشهای انسانی حقیقی انجام نداده!
مدیر و رئیس موفق باید چه کسانی را باید به خود نزدیک گرداند؟!
مولی امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیهما السلام:
...لْیَکُنْ آثَرُهُمْ عِنْدَکَ أَقْوَلَهُمْ بِمُرِّ الْحَقِّ لَکَ و...، وَاقِعاً ذَلِکَ مِنْ هَوَاکَ حَیْثُ وَقَعَ.
باید نزدیکترین وزیران (و معاونان و مشاوران) خود را از میان اشخاصِ درستکردار و صادقی برگزینی که سخن حق را بیشتر به تو بگویند... هر چند این کارشان برای تو تلخ باشد!
نهج البلاغه (سید رضی): فرازی از نامهی ۵۳ نهج البلاغه (نامهی حکم انتصاب مالک اشتر نخعی به عنوان والی مصر)، ص۴۲۶
مولی امیرالمومنین علی بن ابیطالب علیهما السلام:
اِحذَرْ مَن یُطرِیکَ بما لَیسَ فیکَ فیُوشَکَ أن تَنهَتِکَ بما لَیسَ فیکَ.
از کسی که تو را بیجهت مدح (و ستایش) میکند، بپرهیز، زیرا زود باشد که بیجهت نیز [توسط او] بیحرمت (و بیآبرو) شوی!
الحکمة الخالدة ( ابن مسکویه): ج1، ص180
پ.ن: یعنی انسانی که بیجهت و بدون دلیل موجّه مدح میکند! بیضابطه و بدون دلیل موجّه مذمّت و بدگویی خواهد کرد!